Aktualności

Polski Instytut Ekonomiczny (PIE) w grudniu 2023 r.  zaprezentował raport zatytułowany: Uchodźcy z Ukrainy na polskim rynku pracy: możliwości i przeszkody. Najważniej wnioski są przedstawione w raporcie:

• Wskaźnik zatrudnienia w Polsce uchodźców wojennych w wieku produkcyjnym z Ukrainy wynosi 65 proc. i jest najwyższy wśród państw OECD (znacznie wyższy w porównaniu z innymi sąsiadami Polski – na Litwie wynosi 53 proc., w Czechach 51 proc., na Słowacji 34 proc., a w Niemczech 18 proc.). Wynik ten można uznać za duże osiągnięcie, zważywszy na to, że ukraińscy uchodźcy aktywni na polskim rynku pracy reprezentują szerokie spektrum kwalifikacji i doświadczeń zawodowych, co sprawia, że ich integracja zawodowa jest procesem złożonym i zróżnicowanym.
• Badanie eksperymentalne PIE sugeruje jednak, że w branżach niewymagających specjalistycznych kwalifikacji pracodawcy rzadziej odpowiadają na zgłoszenia do pracy nadesłane przez Ukrainki niż Polki. Kandydatki z Ukrainy otrzymywały niemal 30 proc. mniej odpowiedzi niż Polki o podobnych kwalifikacjach, co stanowi sygnał potencjalnego nierównego traktowania.
• W przypadku stanowisk wymagających wyższych kwalifikacji, różnica w odsetku między Polkami a Ukrainkami nie była statystycznie istotna, co nie pozwala na jednoznaczne stwierdzenie występowania dyskryminacji. Chociaż kandydatki z Ukrainy otrzymywały o 25 proc. mniej odpowiedzi niż Polki, niska ogólna liczba odpowiedzi na aplikacje na stanowiska specjalistyczne (ok. 10 proc.) utrudnia interpretację tych wyników.
• Z przeprowadzonych przez PIE pogłębionych wywiadów wynika, że uchodźcy w Polsce są zmuszeni do konfrontacji z różnorodnymi wyzwaniami na rynku pracy, często wymagającymi od nich elastyczności, odporności i adaptacji w nowym środowisku. Jednym z tych wyzwań jest właśnie dyskryminacja ze względu na narodowość. Przejawia się ona w formie niewłaściwego wynagradzania lub jego braku, wykorzystywania słabszej pozycji na rynku pracy, nierównego traktowania i obciążenia pracą aż po występowanie krzywdzących stereotypów. Uchodźcy napotykają też na trudności związane z akceptacją ich kwalifikacji i często pracują poniżej swoich umiejętności lub w szarej strefie.
• Uchodźcy wojenni doświadczają znaczących problemów emocjonalnych, a jednocześnie muszą stawiać czoła wyzwaniom w nowym miejscu zamieszkania w Polsce. Zmaganie się z barierami językowymi i kulturowymi oraz trudności w zapewnieniu podstawowych środków do życia dla siebie i rodziny to codzienność, którą wsparcie społeczne i instytucjonalne w Polsce starają się łagodzić. Zwłaszcza bariera językowa to jedna z głównych przeszkód utrudniających odnalezienie się w nowej rzeczywistości i znalezienie pracy. Uchodźcy mierzą się także z brakiem uznawania ukraińskich dokumentów, certyfikatów i dyplomów oraz trudnościami w zdobyciu informacji o rynku pracy.
• Mimo wyzwań istnieją również pozytywne świadectwa związane ze świadczoną w Polsce pracą. Uchodźcy dostrzegają i doceniają wsparcie w procesie adaptacji, które otrzymują. Pomoc w tworzeniu CV, dostosowaniu się do miejsca zatrudnienia czy zrozumieniu specyfiki rynku pracy jest zauważanym i docenianym elementem wsparcia.

 

Pełny tekst raportu jest poniżej:

  Uchodźcy z Ukrainy