Doświadczenia napływu ukraińskich imigrantów do Polski w celach zarobkowych oraz w związku z konfliktem zbrojnym w Ukrainie, ale także cudzoziemców w ramach kryzysu na granicy polsko-białoruskiej, są czynnikami wyzwalającymi głębokie zmiany w polityce migracyjnej Polski.
Analizowane zdarzenia, akty prawa, strategie oraz dane statystyczne wskazują zmianę jej profilu: z tranzytowego i emigracyjnego na imigracyjny. Stąd też przedmiotem badania jest sprawdzenie, na ile dotychczasowe założenia tworzonej odgórnie polityki migracyjnej zostały wdrożone do praktyki w kontekście kryzysów migracyjnych z lat 2021–2022. Na ich tle wyraźnie kształtują się dwa procesy: zróżnicowane podejście władzy do problemu migracji – zależne od kalkulacji politycznych interesów oraz aktywne włączenie społeczeństwa obywatelskiego – na niespotykaną skalę – w tworzenie lokalnych warunków do integracji cudzoziemców.
Przyjęcie kilku milionów obywateli Ukrainy i udzielenie im pomocy przez Polaków oznacza oddolne kształtowanie się nieistniejącej dotąd „kultury przyjęcia”. Stoi to jednak w sprzeczności z sekurytyzacją migracji dokonywaną przez rząd od 2015 r. Warto więc dokonać oceny czynników wpływających na zachowania społeczne i decyzje polityczne, kształtują one bowiem nową politykę migracyjną państwa.